سویا 14ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

سویا

وبیاى روغنی، سوژا یا سویا از دانه‌هاى مهم روغنى به‌شمار مى‌رود و این گیاه بر اساس بسیارى از مدارک و شواهد، ۲۸۰۰ سال قبل از میلاد در چین کشت مى‌شده و به‌عنوان گیاهى مقدس مطرح بوده است. منشاء و منطقه اصلى اهلى شدن این گیاه، شمال شرقى چین دکر شده است، اما مرکز ژنى جنس Glycine، علاوه بر چین در شرق آفریقا و استرالیا نیز قرار دارد.

ارقام مهم سویا

ارقام سویا را مى‌توان از لحاظ مورد مصرف در ۳ گروه علوفه‌ای، روغنى و حبوبات قرار داد. ارقام علوفه‌اى داراى دانه کوچک به رنگ سبز مایل به سیاه. ساقه‌هاى ظریف و شاخ و برگ زیادترى در مقایسه با ارقام رونى مى‌باشند. رنگ دانه در ارقام روغنى زرد است. ارقامى که به‌مصرف خوراکى مى‌رسند، داراى دانه‌اى به‌رنگ قهوه‌اى مى‌باشند.

ارقام سویا از نظر گروه‌هاى رسیدگى به ۱۴ تیپ تقسیم‌بندى مى‌شوند و به‌هر یک از این تیپ‌ها یک کد را نسبت مى‌دهند که عبارتند از: 00, 1.0 , 2, ......12.

زودرس‌ترین ارقام در تیپ 00 و دیررس‌ترین آنها در تیپ ۱۲ قرار مى‌گیرند. ارقام دیررس در نواحى استوائى و ارقام زودرس در نواحى شمال کشت مى‌شوند. در ایران از ارقام ۲ تا ۷ استفاده مى‌شود. با توجه به دامنه گسترده رسیدگى در ارقام سویا، مى‌توان آنها را در تمام نقاط دنیا کشت نمود. توزیع تیپ‌هاى مختلف در ایران به‌شرح زیر است:

۱. تیپ ۷-۶ در خوزستان

۲. تیپ‌هاى ۳و ۴ و ۵ در نواحى مرکزی، خراسان و شمال

۳. تیپ ۳-۲ در نواحى سرد و کوهستانى (آذربایجان)

در مورد ارقام سویا مى‌توان گفت: دیررس‌‌ترین رقم، روز بلندترین هم هست و زودرس‌ترین آنها، روز کوتاهترین مى‌باشد.

فواید سویا

سویا از طریق چین به‌عنوان موطن اصلى آن، به کشورهاى همسایه خود یعنى کره، ژاپن و جنوب شرق آسیا و به‌تدریج در سایر مناطق جهان پراکنده شد. درقرن هیجدهم به اروپا و اوایل قرن نوزدهم وارد آمریکا گردید و بالاخره در آغاز قرن بیستم به عنوان یک محصول تجارى عمده در آمریکا مطرح شد. این محصول در دهه ۱۳۳۰ وارد ایران گردید و به‌طور آزمایشى کشت شد که موفقیت‌آمیز نبود، تا اینکه گروه صنعتى بهشهر در سال ۱۳۴۱ به واردات بذر و در پى آن توسعه کشت سویا مبادرت ورزید. از این زمان به‌بعد همواره کشت و تولید سویا در ایران مورد توجه و رو به گسترش بوده است.

علف‌هاى هرز سویا

گیاهچه‌هاى جوان سویا نمى‌توانند با بسیارى از علف‌هاى هرز مناطق گرمسیرى که رشد سریع دارند رقابت کنند و دفع علف‌هاى هرز در این دوره بیشترین اهمیت را دارد. اولین وجین مکانیزه را درهنگام ۱۰ تا ۱۵ سانتى‌مترى انجام مى‌دهند. قبل از آن نیز با کمک چنگک یا دندانه سبک انگشتى با علف‌هاى هرز بین ردیف‌ها مبارزه مى‌کنند، اما پس از رشد گیاه وجین مکانیزه باعث خسارت به بوته‌ها خواهد شد.

بهتر است مبارزه با علف‌هاى هرز سویا قبل از کاشت صورت مى‌گیرد و پس از کاشت فقط برخى از علف‌هاى هرز سمج را با وجین از بین برد، البته سویا پس از ۶ تا ۸ هفته به‌خوبى قادر است با اکثر علف‌هاى هرز رقابت کند.

مهمترین علف‌هاى هرز مزارع سویا عبارتند از: تاج‌ریزى Solanum nigrum، تاج‌خروس Amarantus retroflexus، خرقه- Portulaca oleracea ، سلمه -Chenopodium album، و در مبارزه شیمیائى باید بسیار دقت نمود، چرا که این گیاه به بسیارى از علف‌کش‌ها حساس است.

علف‌کش‌هاى قبل از کاشت مانند تریفلورالین، اپتام و لاسو و علف‌کش‌هاى قبل از سبز شدن مانند داکتال، آلاکلور و لینوران مى‌توانند تأثیر مثبتى در کنترل علف‌هاى هرز سویا بر جاى بگذارند. چنانچه شدت هجوم علف‌هاى هرز زیاد باشد در اواسط فصل مى‌توان از علف‌کشD-B ۲.۴ استفاده نمود.

علف‌کش‌هاى سویا باید دقیقاً با میزان پیشنهادى مصرف شوند. مصرف کمتر یا بیشتر منجر به عدم کنترل یا خسارت به‌ بوته‌هاى سویا خواهد گردید. همچنین باقى‌مانده علف‌کش‌هاى سال قبل مانند آترازین (که در مورد ذرت استفاده مى‌شود) باعث صدمه به بذر سویا شده سبب کاهش تراکم و میزان عملکرد مى‌شود.

بیمارى‌هاى سویا

مهم‌ترین بیمارى‌هاى سویا نیز عبارتند از: پوسیدگى فایتوفتورا، رایزوکتونیا، پوسیدگى اسکلروتینیا، پوسیدگى زغالى (ماکروف مینا)، لکه ارغوانى و سفیدک‌هاى داخلى و خارجی. براى مبارزه با این بیمارى‌ها مى‌بایست از ارقام مقاوم، تناوب‌هاى زراعى مناسب، بذر مرغوب و قارچ‌کش‌هاى سیستماتیک استفاده نمود. ضمناً ویروس‌ها به‌خصوص ویروس موزائیک سویا نیز بوته‌هاى سویا را بیمار مى‌کند ولى خسارت ناشى از آنها در ایران برآورده نشده است.

درمیان مواد غذایی، سویا یکی از موادی است که مطالعات بسیار زیادی درباره آن انجام شده است. بیشتر این پژوهش ها قابلیت سویا برای پیشگیری از سرطان وحمله قلبی را تأیید می کند. ماده جنیستین و سایر موادی که در سویا وجود دارد، قابلیت مقابله با این عوارض تندرستی را به آن می دهد.

از سویا در برنامه غذایی خود استفاده کنید.

خواص سویا

ایـــن روزها سوپر مارکت های بزرگ چندین قفسه مختلف را به فراورده های سویا اختصاص میـــدهند.